Szombierki logo klubuZajrzałem na Szombierki, by poczuć atmosferę tego wyjątkowego miejsca. Przed laty przyjeżdżały tam drużyny Feyenoordu, Werderu czy Trabzonsporu, podziwiane przez tysiące widzów. Teraz niezłą frekwencją cieszy się jarmark staroci, ale sportowych pamiątek na nim nie znajdziecie.


© Autor: Jakub Malicki

Wyjazd na Szombierki planowałem od dłuższego czasu. Dopiero w ostatni weekend nadarzyła się okazja, swoiste okno pogodowe, ale i rodzinne, gdyż żona zabrała dzieciaki na „kinder-party”, więc miałem dzień dla siebie. Pojechałem do Bytomia, by poczuć atmosferę postindustrialnej dzielnicy i klubu, który zawsze jawił mi się jako intrygujący… nie tylko z powodu unikalnej nazwy, emblematu i zasług sportowych, o których rozpisywało się już wielu autorów.

Szombierki logo klubu
Dzięki Szombierkom wszedłem w świat piłkarskich znaków wektorowych, gdy w marcu 2003 roku trafiłem na serwis High Quality Football Logos, kierując się odnośnikiem na stronie bytomskiego klubu!

Stronę tę pokazał mi Tomek, kibic Ruchu, który mieszkał wówczas w Bytomiu i bywał na stadionie „Szombrów”. Kilka tygodni później zabrał mnie na mecz IV ligi, w którym bytomska drużyna rozgromiła 5-2 Miejski Klub Sportowy z rodzinnego Sławkowa. Oprócz biletu, który zobaczycie poniżej, w pamięci pozostał mi ogromny stadion, otoczony nasypem z niewielką zadaszoną widownią, wyposażoną w zielone krzesełka.

Piętnaście lat później znowu stanąłem na stadionie przy ulicy Modrzewskiego, a Szombierki są również w IV lidze, choć to obecnie piąty poziom rozgrywek. Niestety w sobotę „Zieloni” nie rozgrywali żadnego meczu, za to na bocznym boisku Polonia mierzyła się ze Śląskiem Świętochłowice. Podobnie jak w 2003 r., także i teraz spotkałem się z kibicem Ruchu. I choć z Grzegorzem, autorem świeżo wydanej książki „Niebieskie Majstry”, spotkaliśmy się w Chorzowie, oddalonym o 12 km od stadionu Szombierek, to historia moich stadionowych wycieczek zatoczyła koło w ostatni weekend. Tym razem miałem przy sobie aparat, więc opowieść o Mistrzu Polski z 1980 roku podzieliłem na pięć symbolicznych serii zdjęć.


Zdjęcie 1. Koksiaki i familoki

Nie łudziłem się, że późnozimowy Bytom zachwyci mnie swym urokiem, a jednak trafiłem na kilka miejsc, w których fotograf nie żałuje migawki. Szombierki zajmują niewielki obszar na terenie miasta, na niecałych 5 km² mieszka 23 tysiące ludzi, co plasuje je wśród najgęściej zaludnionych miejsc w Polsce. By tam dotrzeć, należy pokonać dwieście metrów od stacji Bytom Główny w kierunku zachodnio-południowym, drogą prowadzącą do Zabrza. Dzielnica przywitała mnie szaro-pomarańczową panoramą familoków przy ul. Małgorzatki, w powietrzu unosił się dym z koksownika postawionego tuż za przystankiem autobusowym.

Szombierki logo klubuW tle spostrzegłem jeden z celów mojej wizyty. Wieżę wyciągową Krystyna, niezwykłą budowlę górniczą! Przed laty byłą to ikona dzielnicy, obecnie staje się coraz bardziej samotna, otoczona blaszanymi magazynami i Kauflandem.

Szombierki logo klubuOprócz Krystyny i jej sąsiadki, Anny, nie znajdziecie na powierzchni zbyt wielu śladów po zakładach górniczych, wokół których powstała dzielnica.

Szombierki logo klubuNiestety przed południem Krystyna broniła się przed zdjęciami, w ujęciach pod światło ginęły jej walory… architektoniczne.


Zdjęcie 2. Randka z Krystyną

Wieża wysoka na 57 m, pierwotnie nosiła imię Kaiser Wilhelm Schacht. Została zaprojektowana w drugiej połowie lat 20-tych przez inż. Beckera, w stylu modernistycznym. Wyjątkowa budowla i wizytówka kopalni, od XIX w. funkcjonującej pod nazwą Hohenzollern. Zakłady górnicze, uruchomione przez Niemców w 1869 roku, zmieniły rolniczy krajobraz osady Schomberg w gęsto zurbanizowany ośrodek przemysłowy. Po II wojnie światowej komuniści znacjonalizowali kopalnię, gmina Szombierki została przemianowana na Chruszczów, a w 1951 roku włączona do granic Bytomia.

Szombierki logo klubu

Kopalnia została zamknięta w 1996 roku, a cztery lata później rozebrano budynki, zostawiając jedynie dwie wieże wyciągowe. Trudno uwierzyć, że 50 lat temu biło tam serce dzielnicy, w miejscu pracy znacznej części mieszkańców oraz ich odpoczynku – czyli na stadionie Górniczego Klubu Sportowego „Szombierki”, znanym jako „Hasiok”.

Szyb Krystyna, SzombierkiTo właśnie tam, piłkarze w biało-czarnych strojach osiągnęli pierwszy sukces i ogólnopolski rozgłos dla dzielnicy – wywalczyli srebrne medale Mistrzostw Polski w 1965 roku.


Zdjęcie 3. „Szombry” wizytówką Bytomia

Przed 1945 rokiem gmina Szombierki, podobnie jak Bytom, była w granicach niemieckich. Mimo, że większość mieszkańców Szombierek opowiedziała się w plebiscycie za przyłączeniem do Polski, to w całym okręgu więcej głosów zdobyli Niemcy. Dlatego tak krótko trwał żywot Towarzystwa Sportowego „Poniatowski”, założonego przez Polaków w listopadzie 1919 roku, później wspieranego przez Polski Komisariat Plebiscytowy. Drużyna nosząca imię generała Józefa Poniatowskiego, została zlikwidowana zaledwie po 2 latach działalności, jednak traktowana jest jako protoplasta Szombierek.

Szombierki Bytom herb klubPierwszy raz piłkarska Polska usłyszała o drużynie z niewielkich Szombierek w 1949 roku, gdy awansowała do Ligi Państwowej, zwanej dziś ekstraklasą. W debiucie polegli 1-2 z Legią. W elicie spotkali także Polonię Bytom, którą pokonali na jej stadionie 2-1. W rewanżu na stadionie obok szybu Krystyna, „Szombry” poległy 0-3. Na koniec sezonu utrzymali się w ekstraklasie, co nie udało się rywalom zza miedzy. 12 miesięcy później nie doszło do pierwszych derbów Bytomia w elicie, bo drużyny zamieniły się miejscami w rozgrywkach (Polonia vel Ogniwo awansowała do I ligi, a Szombierki, występujące już pod nazwą Górnik, z niej spadły).

Górnik BytomNa kolejne derby Bytom czekał do 1963 roku, gdy Szombierki wróciły do ekstraklasy i w maju zremisowały z Polonią 1-1. W rewanżu na własnym stadionie, znowu Krystyna przyniosła więcej szczęścia gościom, Poloniści zwyciężyli 2-1.

Szombierki Bytom herb klubRok później Szombierki wywalczyły swój pierwszy sukces, zajmując drugie miejsce w ekstraklasie, z 5 punktami straty do Górnika Zabrze. Przez cały sezon obie bytomskie drużyny znajdowały się w czołówce, jednak na finiszu „Szombry” złapały zadyszkę (0-5 z Górnikiem, 1-7 z Ruchem) i tytuł Mistrza Polski został w Zabrzu.

Szombierki utrzymały się w elicie do 1984 roku, z wyjątkiem jednego sezonu (1972/73), gdy rywalizowali na zapleczu ekstraklasy.

Najwyższy czas spojrzeć na ówczesne znaki klubu, których wspólnym elementem był szyb Krystyna.

Szombierki Bytom herb klubW tym miejscu muszę dodać, że klub nie zadbał o ujednolicenie swoich herbów, przez lata wykorzystywali kilka wersji. Najstarsza odznaka – prawdopodobnie z przełomu lat 50-60-tych – miała okrągłą tarczę. Srebrne medale MP 1965 klub świętował już ze znakiem o podobnym kształcie do obecnego – z charakterystyczną tarczą przeciętą w lewy skos. Pierwotnie klub nosił biało-czarne barwy i w takiej tonacji utrzymany był emblemat. Jubileuszowe odznaki miały zupełnie inną konstrukcję – zawierały herb Bytomia (1969) lub Krystynę na okrągłej tarczy (1979).

Szombierki Bytom herb klubGKS Szombierki, Mistrz Polski 1980. Stoją od lewej: Wiesław Surlit, Eugeniusz Nagiel, Rudolf Wojtowicz, Bogdan Włodarczak, Stefan Herisz, Henryk Sośnica, Klęczą od lewej: Andrzej Mierzwiak, Jan Byś, Roman Ogaza, Janusz Sroka, Paweł Janik

Największy sukces „Szombry” odniosły w 1980 roku, gdy niespodziewanie wygrali rozgrywki ligowe i zostali Mistrzami Polski! Siłą drużyny trenera Huberta Kostki była solidna obrona (stracili tylko 26 goli). Szombierki odniosły także najwięcej zwycięstw w sezonie (16), wyprzedzając Widzew o 3 punkty w końcowej tabeli. Najskuteczniejszym zawodnikiem bytomian okazał się Roman Ogaza (12 goli).

Rok później drużyna wywalczyła brązowe medale Mistrzostw Polski, silniejsze okazały się Widzew i Wisła. Do połowy lat 90-tych drużyna utrzymywała się na ogólnopolskim poziomie rozgrywek, częściej w II lidze. Nie tylko w Bytomiu, upadek kopalni doprowadził do problemów finansowych klubu, czego skutkiem był spadek z II ligi w 1997 roku. Wówczas bytomscy działacze, władze miasta przy wsparciu Bytomskiej Spółki Węglowej, doprowadzili do najbardziej kuriozalnej fuzji w dziejach polskiego futbolu, połączyli zasłużone kluby – Polonię i Szombierki w jeden podmiot, który zajął miejsce Polonii na zapleczu ekstraklasy. Prezesem został Zdzisław Praszek z Szombierek.

Polonia-Szombierki Bytom herb klubTwór o nazwie ASPN GKS Polonia-Szombierki Bytom okazał się efemerydą, w dodatku znienawidzoną przez kibiców obu zespołów. W grudniu 1998 roku rozdzielono fuzję, klub pozostał przy nazwie Polonia. GKS Szombierki otrzymały miejsce w IV lidze, lecz klub był zadłużony na 2,5 miliona zł i niebawem został postawiony w stan likwidacji. W 1999 roku powołano do życia nowy podmiot – Towarzystwo Sportowe „Szombierki”, który miał kontynuować tradycje górniczego klubu.

Szombierki logo klubu


Zdjęcie 4. Reinkarnacja w klasie B

W 2005 roku Szombierki spotkały się z GKS Katowice w IV lidze. GieKSa została dołączona do rozgrywek po upadki spółki akcyjnej, zarządzającej pierwszoligową drużyną. Na koniec sezonu zajęła pierwsze miejsce i awansowała do III ligi. Szombierki zajęły wówczas ostatnie miejsce w tabeli i spadła do okręgówki.

Stadion SzombierekTrauma „”Zielonych” trwała przez kolejne pół roku i zakończyła się upadkiem na dno. W marcu 2007 roku zarząd klubu ogłosił decyzję o wycofaniu Szombierek z V ligi oraz likwidacji drużyny seniorów. Przez pół roku przy Modrzewskiego szkolono jedynie młodzież…

Szombierki Bytom herb klubuJesienią 2007 roku działacze zgłosili drużynę seniorów do bytomskiej klasy B (władze okręgu nie zgodziły się na uczestnictwo w A klasie). Po kolejnych dwóch latach Szombierki wróciły do okręgówki. W 2013 roku drużyna dostała się do III ligi, jednak obecnie znowu jest na piątym poziomie rozgrywek (4. Liga).

Stadion niewiele zmienił się przez 15 lat, od mojej wcześniejszej wizyty. Odmalowano elewację budynku, na betonowym ogrodzeniu pojawiły się kolorowe malunki.

Stadion SzombierekDrużyna walczy w tym sezonie o powrót do III ligi, po rundzie jesiennej zajmuje pozycję lidera w tabeli.

Stadion SzombierekNa parkingu przed stadionem regularnie obywa się jarmark staroci, o którym dowiedziałem się w dniu mojej wizyty na Szombierkach.


Zdjęcie 5. Jarmark staroci bez pamiątek klubowych

Pierwsza myśl, jaka zakołatała mi w głowie, po ujrzeniu tych wszystkich starych zegarów za 1000 zł, monet, makatek, świętych figur i starodruków, kazała mi poszukać jakiś pamiątek po Szombierkach.

Szombierki logo klubuJednak zawiodłem się, żaden z kolekcjonerów nie posiadał odznak ani dokumentów klubu, trafiłem jedynie na proporczyki z wieżą kopalni w Karwinie (podobna do Krystyna, prawda?) i Banika Ostrawa.

Szombierki logo klubuPrzed budynkiem klubowym wystawili elegancki zestaw mebli z zastawą stołową na… kanapie.

Szombierki logo klubuWydarzenie cieszyło się niezłą frekwencją, jak na ujemną temperaturę powietrza. Na moje oko, po bazarku kręciło się kilkadziesiąt osób.

Jedyny niedosyt, jaki pozostał mi po wizycie w Szombierkach, to brak aktualnego herbu klubu w jakimkolwiek miejscu na obiekcie klubu. Przed laty widniał na budynku klubowym, lecz zniknął prawdopodobnie o ostatnim remoncie. Forma przypominająca emblemat widniała jedynie na pordzewiałym zegarze, ale jak możecie zauważyć, nie jest to zbyt dokładna kopia klubowego herbu…


Opinia o znaku Szombierek

Na koniec kilka słów o aktualnym herbie Szombierek, który nawiązuje do emblematów górniczego klubu. Został opracowany najprawdopodobniej w 2007 roku, gdy zrezygnowano z używania tego niezbyt fartownego znaku TS.

Aktualny znak Szombierek znajdziemy na stronie klubu szombierkibytom.com, na której został jednak nieszczęśliwie przeskalowany, wygląda na spłaszczony. Znajdziemy go także na licznych pamiątkach, dzięki temu mogłem odwzorować znak bez obawy, że powinien być jednak spłaszczony…

Jak jest więc herb Szombierek?

Dla mnie to unikatowy znak, o niespotykanej konstrukcji oraz wyjątkowym symbolu – rycina szybu Krystyna została umiejętnie wkomponowana w tarczę. Co więcej, aktualny znak wcale nie wygląda gorzej od dawnych wzorów, a nawet zawiera korzystne zmiany – jak uproszczenie rysunku wieży i bardziej czytelne rozłożenie liter.

Niestety liternictwo wciąż jest najsłabszą stroną znaku, napisy „GKS” oraz „SZOMBIERKI” powinny być wypisane mniejszymi literami, by uniknąć tego nieszczęśliwego przełamania na skosie tarczy. W aktualnej wersji za to szczęśliwie uniknięto przełamania „B”, chociaż przez to człon „SZOMB” wydaje się zbyt ciasno ułożony, a w „IERK” światło międzyliterowe jest nierównomiernie rozłożone.

Pomijając lekkie techniczne niedociągnięcia, dla mnie jest to znak godny bycia w elicie. Rzadko pozwalam sobie tutaj na takie wyznania, ale brakuje mi Szombierek w Ekstraklasie. Takie kluby stanowią o kolorycie polskiego sportu, a wizyta na stadionie przenosi w inny świat, tętniący przed laty sportowym pulsem i porami dnia wyznaczanymi przez powroty górników z szychty.

Szombierki logo klubu

Jak oceniasz aktualny znak Szombierek Bytom?

  • 4 / wartościowy (48%, 64 razy oceniany)
  • 5 / doskonały (32%, 43 razy oceniany)
  • 3 / poprawny (11%, 15 razy oceniany)
  • 2 / niedopracowany (8%, 10 razy oceniany)
  • 1 / koszmarny (1%, 1 razy oceniany)

Ilość głosów: 133

Loading ... Loading ...


Ocena polskielogo.net znaku Szombierek Bytom:

Oryginalność

Czytelność

Precyzja wykonania

Liternictwo

Ponadczasowość formy

Średnia ocena: 3,4


Źródła:
Józef Larish: Dziewięćdziesiąt lat Klubu Sportowego Szombierki Bytom 1919-2009

Szombierki na Wikipedii

Derby Bytomia

dostęp: 2018/03/07